De kritieke succes factoren van wendbaarheid

In de afgelopen dertig jaar zijn ondernemingen heel erg gegroeid: Meer omzet, meer winst, meer medewerkers, meer succes. Geheel volgens de klassieke leer (MBA) is dat succes gebaseerd op de volgende succes factoren:

• Processen. Door in processen te werken maak je de kwaliteit (hoog) en de kosten (laag) voorspelbaar. We kunnen dus betere producten en diensten leveren tegen lagere prijzen. Dat is goed voor onze marktpositie.
• Afspraak = afspraak. Het is belangrijk dat we op elkaar kunnen bouwen. En dus maken we afspraken en we zorgen ervoor dat iedereen zich aan de afspraken houdt, meestal door die afspraken SMART te maken en het halen van de afspraken te belonen met bonussen en/of het niet halen van die afspraken te bestraffen met boetes.
• Wantrouwen. In die wereld van processen en SMART-afspraken kun je iedereen maar het beste vertrouwen. We meten de voortgang en ontnemen mensen en partners de ruimte om met die afspraken te sjoemelen. Goed voor de betrouwbaarheid.
• Grootschaligheid. Door schaalgrootte te creëren, creëren we ook schaalvoordeel. Dat leidt in ieder geval tot lagere kosten en vaak ook nog eens tot hogere kwaliteit.
• De cloud. De cloud is de ultieme vorm van schaalgrootte. En dus: nog hogere kwaliteit tegen nog lagere kosten. In ieder geval van de IT van de onderneming, maar wie weet wat er verder nog allemaal in de cloud gaat (Succes as a Service?).
• Risicomanagement. Door scherp zicht op alle risico’s, kunnen we die risico’s op tijd voorkomen of verminderen (deskundigen spreken van mitigeren). Daardoor doen risico’s zich veel minder voor en dat scheelt een heleboel geld.

 Door al die dingen werden we jaar in jaar uit steeds succesvoller. De productie nam steeds meer toe en de welvaart in de Westerse wereld ook. Met dank aan Taylor dat dat in 1911 allemaal precies zo had bedacht. Betrouwbaarder, efficiënter en effectiever.

Maar de wereld is veranderd. De aarde is plat geworden en we moeten concurreren met de hele wereld. Maar we kunnen ook samenwerken met de hele wereld en we kunnen onze producten en diensten ook wereldwijd verkopen. Die platte aarde verandert dagelijks en nog ingrijpend ook. We leven in een chaotisch systeem. Kleine veranderingen hebben grote gevolgen. Dat stelt andere eisen aan ondernemingen. Natuurlijk moeten we nog steeds (een beetje) betrouwbaar, efficiënt en effectief zijn, maar we moeten nu vooral ook wendbaar en innovatief zijn. Voortdurend in staat om te reageren op het onverwachte. En dan blijken processen, afspraken, wantrouwen, grootschaligheid, de cloud en risicomanagement niet de oplossing, maar vaak zelfs het probleem te zijn. En telkens zijn er alternatieven die wèl bijdragen aan de wendbaarheid en het innovatief vermogen:

• Vakmanschap. Vakmensen maken wat nodig is, niet wat er is afgesproken. En is dat niet de definitie van kwaliteit: fit for purpose? Dat krijgen wat nodig is om je doel te behalen?
• Noodzaak. Afspraken hebben de neiging te verouderen, al helemaal in een snel veranderende omgeving. Je moet krijgen wat je nodig hebt, niet wat je ooit dacht dat nodig zou zijn.
• Vertrouwen. Wantrouwen leidt tot heel erg gedetailleerde afspraken. En die verouderen. Als je kunt vertrouwen op elkaar, kun je er ook op vertrouwen dat die andere adequaat reageert op de veranderende omstandigheden. En dus doet wat er nodig is.
• Kleinschaligheid. Grootschaligheid maakt log. Als de omgeving verandert moet ik eerst de processen aanpassen om te kunnen reageren op de verandering. Kleinschalige multifunctionele teams kunnen per direct reageren op veranderingen. Gebaseerd op vakmanschap en op onderling vertrouwen.
• De crowd. De cloud zorgt er voor dat we goedkoper kunnen leveren. Er is buiten de onderneming tenslotte veel efficiëntere  capaciteit dan binnen de onderneming. Maar er zijn buiten de onderneming nog veel bijzonderder capaciteiten, die van mensen. Als we de creativiteit, het vakmanschap, de kennis, de gedrevenheid, het ondernemerschap en nog veel meer buiten de onderneming kunnen inzetten voor onze onderneming, dan kan de onderneming betere oplossingen, betere producten, betere diensten leveren aan de klanten. Dan gaan we meer verkopen in plaats van goedkoper leveren.
• Kansenmanagement. Natuurlijk nemen in de Nieuwe Wereld de risico’s toe. Maar nog veel meer nemen de kansen in de Nieuwe Wereld toe. Dan moeten we daar wel zicht op hebben.

Vakmanschap, noodzaak, vertrouwen, kleinschaligheid, de crowd, kansenmanagement, het grijpt allemaal in elkaar. De Nieuwe Wereld vraagt van ondernemingen een heel ander gedrag. Natuurlijk moet de onderneming op sommige plekken betrouwbaar, efficiënt en effectief zijn en dan zijn processen, afspraken, wantrouwen, grootschaligheid, de cloud en risicomanagement hard nodig. Maar steeds vaker en op steeds maar plaatsen in de onderneming zijn wendbaarheid en innovatief vermogen nodig. En dan zijn vakmanschap, noodzaak, vertrouwen, kleinschaligheid, de crowd en kansenmanagement veel betere organisatieprincipes.