Een paar trends die je niet over het hoofd mag zien in 2013

We worden het er steeds meer over eens: De conventionele manier van denken doet het niet meer. Alleen: wat zijn dan de dingen die niet meer kunnen en wat zijn dan de dingen die wèl werken? Een aantal dingen worden vaak genoeg verteld. Dat de financiële transparantie veel beter moet en dat er op de kosten moet worden bespaard, ach, dat hoor je dagelijks, dat zal niemand zijn ontgaan. Je moet de cloud op, anders doen je klanten of concurrenten het wel. En je moet zeker ook Nieuw gaan Werken, Agile-ontwikkeling gaan toepassen, je werkwijze met Lean-methoden verbeteren, meedoen op de sociale media en veel meer gebruik maken van informatie (big data, raw data en data-driven processes). En daarnaast moet je op jacht naar de beste mensen, steeds minder kun je het je veroorloven niet de allerbeste mensen in dienst te hebben, of in te huren. De aarde is plat, tenslotte, de concurrentie is enorm. Maar hoe ga je dat nou doen, hoe moet je daar je samenwerking op inrichten? Elf trends, op het gebied van samenwerking, die je niet mag missen:

De dynamiek en de complexiteit zijn nog nooit zo groot geweest, en morgen zijn ze nog groter. Meer dan ooit leven we in een chaotisch systeem. Kleine gebeurtenissen kunnen hele ingrijpende gevolgen hebben. De onvoorspelbaarheid van onze wereld wordt steeds groter. Mensen en ondernemingen moeten adequaat kunnen reageren op het onverwachte. We zullen onze organisaties moeten voorbereiden op het onverwachte. Want dat onverwachte komt er aan, steeds weer, daar kun je op rekenen.
Wendbaarheid is dan noodzakelijk. Dit wordt het belangrijkste begrip voor de komende jaren. Organisaties moeten strategisch wendbaar zijn: Ze moeten hun bestaansrecht ter discussie kunnen en durven stellen. Ze moeten ook tactisch wendbaar zijn: voorbereid zijn op het onverwachte en in staat dan de juiste dingen te doen. en ze moeten operationeel wendbaar zijn: Doen wat nodig is.
Veel organisaties zijn zo groot geworden, dat we niet meer zo wendbaar zijn. De afgelopen jaren zijn we steeds meer het verschil tussen schaalgrootte en schaalvoordeel uit het oog verloren. Schaalgrootte die niet bijdraagt aan schaalvoordeel gaat ten koste van de wendbaarheid en daarmee van het concurrerend vermogen. Alle schaalgrootte moeten we kritisch bekijken: Waar zit wel schaalvoordeel en waar niet. waar zit schaalgrootte succes in de weg? En wat doen we daarmee?
Kleine, multifunctionele teams met verstand van zaken en mandaat kunnen veel beter reageren op het onverwachte. Alles wat niet aantoonbaar schaalvoordeel oplevert, kun je maar beter kleinschalig inrichten. Kleinschaligheid maakt een organisatie dartel. Dat vergt wel een beweging van centraal naar decentraal.
En dat vergt een andere houding jegens iedereen die bijdraagt aan ons succes. We zullen er voor moeten zorgen dat we onze medewerkers, onze managers (!), onze opdrachtgevers, onze partners en onze klanten kunnen vertrouwen. Want we moeten ze durven loslaten, omdat wij anders te laat zijn. Niet wendbaar genoeg om te kunnen omgaan met het onverwachte.
Het heeft geen zin meer om gedetailleerde plannen te maken, ze zouden achterhaald zijn voor ze zijn gelezen. Projects in controlled environment bestaan niet meer. Niet een gezamenlijk plan, maar een gezamenlijke richting zorgt er voor dat we consistent en succesvol acteren. Het vaststellen van de richting is belangrijke taak. Koers houden ook. En van richting veranderen als dat nodig is. Iets voor de manager?
Dat onverwachte zien we vooral altijd als een bedreiging. Dat doet iedereen. Maar als het ook voor je concurrent een bedreiging is, dan kan het voor jou toch ook een kans zijn. Wendbaarheid is niet het vermogen om tijdig te vluchten, maar het vermogen om van richting te veranderen als dat nodig is. Om bedreigingen te weerstaan, maar vooral ook om kansen te benutten. Zonder goed kansenmanagement mis je alle mogelijkheden die zich aandienen. Omdat je alleen maar kijkt naar risico’s. En als je genoeg kleinschaligheid hebt ingericht, kun je ook op alle niveau’s aan kansenmanagement doen. Strategisch, tactisch en operationeel.
In zo’n omgeving, ontkom je er niet aan om voortdurend te innoveren. Op ieder niveau (zeg maar vertikaal) en op ieder domein (in de inkoop , in de productie, in de samenwerking met partners, in de distributie, in de dienstverlening aan je klanten, in de samenwerking met je klanten (!), enzovoort. Het innovatief vermogen van een onderneming bepaalt in hoge mate de overlevingskansen.
Vroeger hadden we vooral veel behoefte aan mensen die goed konden focussen. We selecteerden er onze managers, projectmanagers, stafmedewerkers en medewerkers op. Die kunnen snel hun taken afmaken. Maar voor het innovatief vermogen hebben we andere mensen nodig. Dan is ineens veelzijdigheid (zeg maar: gebrek aan focus) doorslaggevend. Een belangrijke basis voor veelzijdigheid is nieuwsgierigheid. Ga alvast maar op zoek naar de nieuwsgierige en veelzijdige mensen in je organisatie. Je zult ze nog hard nodig hebben.
Gelukkig hoef je je daarbij niet te beperken tot de mensen in je organisatie. Waar we de cloud gebruiken om (infrastructuur)capaciteit van buiten de organisatie in te zetten waar dat nuttig is, kunnen we crowd inzetten om creativiteit, ondernemerschap, innovatief vermogen, financieel vermogen, vakmanschap, kennis en handelingsvermogen van buiten de organisatie te gebruiken. En om dat te ondersteunen zullen we ook nog eens zelf de cloud in moeten gaan. Niet als afnemer van diensten, maar als aanbieder. U moet een echte clowd-organisatie worden.
Al met al moeten we een heleboel complexiteit en dynamiek kunnen weerstaan. Dat kan, als we bovenstaande trends volgen en dat kan succesvol, als we bovenstaande trends een beetje voor blijven. Met eenvoudige oplossingen, met eenvoudige keuzes en op basis van een eenvoudige strategie. Er is niets dat zo goed kan reageren op het onverwachte, dat zo weinig moeite heeft met complexiteit en dynamiek als eenvoud. Niet complexiteit is het antwoord op complexiteit, maar eenvoud. De eenvoudigste weg is de mooiste.

Ik wens jullie in 2013 een eigen visie en strategie waarin het onverwachte, wendbaarheid, schaalvoordeel, kleinschaligheid, richting, kansenmanagement, innovatief vermogen, veelzijdigheid, clowd en eenvoud specifiek worden genoemd. En ik wens jullie toe dat jullie zoveel vertrouwen hebben in die visie en die strategie, dat je ze met plezier uitvoert.