Bommeldingen

De verhalen van heer Bommel door Marten Toonder bieden goede voorbeelden van de vier vormen van samenwerking:

1. Tom Poes is een goed voorbeeld van samenwerking op basis van trouw. Tom Poes is voortdurend bezig in het belang van heer Bommel. Tijdens het verhaal rekent heer Bommel vaak op Tom Poes (“Tom Poes, verzin een list!”). Regelmatig is heer Bommel het niet eens met de gekozen oplossing, maar door het lokaal ondernemerschap van Tom Poes kan hij die niet tegenhouden. Aan het eind van het verhaal is hij altijd erg tevreden over de samenwerking (“Ik had het zelf kunnen bedenken”). Tom Poes kan zich heel goed aanpassen aan (snel) wijzigende omstandigheden;
2. De kunstschilder Terpen Tijn is een goed voorbeeld van samenwerking op basis van vakmanschap. Hij wil kwalitatieve opdrachten, hij wil weten waar het voor is en hij wil de ruimte om zijn vakmanschap in te zetten. Als je je met de details bemoeit, geeft hij onmiddellijk de opdracht terug. Het resultaat is altijd verrassend. Terpen Tijn is min of meer immuun voor dynamiek;
3. Kruidenier Grootgrut is een goed voorbeeld van samenwerking op basis van betrouwbaarheid. Hij komt op afgesproken tijden langs en levert de gevraagde boterspritsen. Hij vraagt zich niet af of Bommel de spritsen wel nodig heeft, dat laat hij aan Bommel over. Grootgrut kan er heel slecht tegen als anderen zich niet aan hun afspraken houden en is dan ook heel slecht bestand tegen wijzigende omstandigheden;
4. Bul Super is een goed voorbeeld van samenwerking op basis van wantrouwen. Hij is voortdurend bezig met zijn eigenbelang, geeft nooit zijn echte bedoelingen prijs en doet zich voortdurend voor als partner. Zijn lijfspreuk is: “Zaken zijn zaken” en daar bedoelt hij mee: “Had je maar beter moeten opletten toen we de afspraken maakten”. Bul Super is de hele dag bezig om misbruik te maken van de omstandigheden.

Aan het eind van het verhaal is er altijd succes en dat wordt door heer Bommel altijd gevierd, in de vorm van een maaltijd, met iedereen die heeft bijgedragen aan het succes. Tom Poes is daar altijd bij aanwezig, Terpen Tijn soms, Grootgrut bijna nooit en Bul Super helemaal nooit.

Samenwerking, zoals het gaat

Binnen de meeste ondernemingen is één manier van samenwerking dominant en steeds vaker is dat samenwerking op basis van wantrouwen. Door middel van bonussen en boetes worden medewerkers, managers en externe partijen aangemoedigd of gedwongen om hun eigenbelang voorop te stellen en dus om vooral samen te werken op basis van wantrouwen. Maar samenwerking op basis van wantrouwen leidt er op den duur altijd toe dat partijen elkaar steeds minder aardig vinden, dat escalaties aan de orde van de dag zijn en dat de leverende partij veelal wel levert wat is afgesproken, maar nooit wat er echt nodig is. Zaken zijn zaken tenslotte. Met gefrustreerde medewerkers, gefrustreerde managers, gefrustreerde zakenpartners, verziekte relaties en slechte businessresultaten als gevolg.