Exponentiële groei

1, 2, 4, 8, 16, …

We hebben het vaak over exponentiële groei. De wet van Moore zegt dat de verwerkingscapaciteit van chips elke twee jaar verdubbelt tegen dezelfde kosten en dat blijkt al vanaf 1971, toen hij zijn voorspelling deed, waar te zijn. Het einde van de wet is al een paar keer voorspeld, maar steeds weer zorgen nieuwe doorbraken er voor dat de wet nog steeds geldt. En naast de verwerkingssnelheid geldt de wet van Moore (onder andere!) ook voor sensors, opslag, bandbreedte, software en telefoons. Typerend voor dit soort groei is dat het als je terugkijkt zo hard is gegaan. Maar nog typerender is het dat als je vooruit kijkt, die groei uit het verleden helemaal niks voorstelt.

16, 32, 64, 128, 256, …

Er is een bekende anecdote van de uitvinder van het schaakspel, Sessa ebn Daher, die 1500 jaar geleden leefde. Van de Indiase koning Sheram mocht hij zelf zijn beloning kiezen. Hij vroeg rijstkorrels, op het eerste veld van het bord één, op het tweede veld twee, dan vier, acht, zestien, enzovoort, tot en met het laatste veld. De koning schamperde: “Waarom vraag je niet meer?”. Maar bij de uitvoering liep hij vast.

256, 512, 1024, 2048, 4096, …

Met bovenstaande 4096 zijn we nog maar op veld 13. Op de helft van het bord (na 32 velden) waren inmiddels 4.294.967.295 rijstkorrels opgestapeld, samen 100 ton rijst. Op veld 33 kwam er nog eens 100 ton bij. In totaal was voor het hele schaakbord 500 miljoen ton rijst nodig, onhaalbaar veel[1]. Dat is wat er gebeurt met dit soort groei. We creëren in de komende twee jaar net zoveel data als we vanaf de oerknal tot nu hebben gedaan. Chips worden elke twee jaar twee keer zo snel. Die groei zit in alles. Zonnepanelen worden elke vier jaar beter en de helft goedkoper. Enzovoort. Alles wordt steeds sneller, beter, meer, kleiner, eenvoudiger en goedkoper. En wat er in het verleden is gebeurd was nog maar een voorzichtig begin. In de toekomst gaat het allemaal nog veel sneller. Je hoort steeds vaker zeggen dat we nu op de tweede helft van het schaakbord belanden, dat gaat hier over. Ik zou er maar rekening mee houden…

4 miljard, 8 miljard, 17 miljard, 34 miljard, 68 miljard, …

(begin van de tweede helft van het schaakbord)

Bart Stofberg

Meer weten? Lees:

Het tweede machinetijdperk door Erik Brynjolfsson en Andrew McAfee

Thank you for being late door Thomas Friedman

[1] We produceerden in het seizoen 2014/2015 wereldwijd 475 miljoen ton rijst