Desertie is besmettelijk
Als ik in de auto zit en we moeten invoegen, dan is het wachten op de eerste auto die de file voorbij rijdt en helemaal voorin weer invoegt. Ik heb een hekel aan hem, maar blijf in de rij staan. Als het er vijf zijn, begint het te kriebelen en bij tien ga ik zelf ook uit de rij. Ik heb er geen zin om als brave hendrik het slachtoffer te zijn van de desertie van anderen. Desertie? Ja desertie, ze deserteren uit de geschreven en ongeschreven regels die hier gelden. Desertie is besmettelijk. Als er één schaap over de dam is, volgen er meer.
In organisaties gelden ook een heleboel regels. Eigenlijk zijn er twee soorten: De regels waar iedereen zich aan houdt en de regels waar niemand zich aan houdt. Er zijn best een hoop regels waar iedereen zich aan houdt. Denk bijvoorbeeld aan bezoekersregels (legitimeren, gebruik van de parkeerplaats), financiële regels (budgetten, bestellingen, inhuur) en personeelsregels (sollicitaties, salaris, onkostenvergoeding). Ze hebben met elkaar gemeen dat er een duidelijke eigenaar is (receptie, Financiën, HR), die de regels vasthoudend handhaaft. Altijd en, erg belangrijk, voor iedereen.
De tweede soort begint een beetje vloeibaar. Geen duidelijke eigenaar en in elk geval geen duidelijke handhaving. De eerste deserteurs melden zich en worden niet teruggefloten. En ja, als dat bekend wordt (en dat wordt bekend!), dan wordt het erger, desertie is tenslotte besmettelijk. Tot er na een tijdje alleen nog een paar loyale brave hendrikken zich verongelijkt aan de regels houden.
Als je een regel wilt invoeren, vraag je dan eerst af: Wat voor regel wordt dit: één waar iedereen zich aan gaat houden of één waar niemand zich aan gaat houden, meer mogelijkheden zijn er tenslotte niet. Als je vindt dat het er één van de eerste soort is, wijs een eigenaar aan, geef die mandaat om de regel af te dwingen en maak de regel, de eigenaar en het mandaat bekend. Als je vindt dat er uitzonderingen zijn (Bijvoorbeeld: de regel geldt niet voor management), neem die uitzondering dan op in de regel. En zie: iedereen houdt zich aan de regel. Als je vindt dat het er één van de tweede soort is, bespaar jezelf en de organisatie alle ergernis en moeite en maak er geen regel van. Een beetje minder bureaucratie, maar belangrijker, je frustreert er je meest loyale medewerkers niet mee.
Bart Stofberg
Bart Stofberg
Bart Stofberg 